تحصیل در آلمان

تحصیل در آلمان، آرزویی که این روزها دست‌یافتنی‌تر از همیشه شده!
آلمان، با دانشگاه‌های معتبر، شهریه‌های کم یا حتی رایگان، و فرصت‌های شغلی عالی بعد از فارغ‌التحصیلی، یکی از بهترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان ایرانی است. تحصیل در آلمان یکی از ساده‌ترین روش‌های مهاجرت به این کشور محسوب می‌شود.
در بیشتر دانشگاه‌های دولتی آلمان، هزینه تحصیل رایگان است و پس از پایان تحصیل، با یافتن شغل می‌توانید ویزای تحصیلی خود را به ویزای کاری تبدیل کنید و مسیر اقامت دائم را طی کنید. نرخ بیکاری پایین آلمان و فرصت‌های شغلی متنوع، امکان یافتن کار را چه به‌صورت حضوری و چه از طریق سایت‌های کاریابی فراهم می‌کند.
ما در ادامه این صفحه به صفر تا صد مهاجرت تحصیلی به آلمان و شرایط و ملزومات آن پرداخته‌ایم؛ با ما همراه باشید.

دوره‌های تحصیلی در آلمان

سیستم آموزشی آلمان با طیف گسترده‌ای از دوره‌ها و کیفیت بالا، فرصت‌های متنوعی را برای دانشجویان داخلی و بین‌المللی فراهم می‌آورد. این سیستم شامل مقاطع مختلفی است که هر یک ویژگی‌های منحصر به فردی دارند، از جمله کالج‌های فنی و حرفه‌ای، دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری.

مدت تحصیل در آلمان بسته به مقطع تحصیلی متفاوت است:

• دوره کارشناسی به طور معمول ۶ تا ۸ ترم، یعنی حدود ۳ تا ۴ سال زمان می‌برد.
• دوره کارشناسی ارشد معمولاً ۳ تا ۴ ترم طول کشیده و حدود ۲ سال به طول می‌انجامد.
• دوره دکتری بین ۴ تا ۶ سال زمان می‌برد.

دانشجویان می‌توانند از طریق سه دسته مؤسسات یعنی دانشگاه‌ها، مؤسسات علمی کاربردی و کالج‌های هنر، فیلم و موسیقی برای تحصیل اقدام کنند. در آلمان دانشگاه‌ها به دو دسته دولتی و خصوصی تقسیم می‌شوند، با این حال بیشتر دانشگاه‌های این کشور دولتی هستند و هزینه تحصیل در آن‌ها بسیار کمتر از دانشگاه‌های خصوصی است. در ادامه به توضیح بیشتر هر یک از این مقاطع می‌پردازیم.

مدارک تحصیلی در آلمان

تحصیل در آلمان همواره مورد توجه دانشجویان ایرانی بوده است.

مدارک تحصیلی در مقطع لیسانس شامل دو نوع می‌شود:

• B.Sc برای رشته‌های علوم پایه و مهندسی
• B.A برای رشته‌های علوم انسانی

در مقطع کارشناسی ارشد نیز مدرک‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• M.Sc برای رشته‌های علوم پایه و مهندسی
• M.A برای رشته‌های علوم انسانی.

تحصیل در کالج‌های آلمان

دوره‌های کالج در آلمان که به نام Studienkollegs شناخته می‌شوند، برای دانشجویان بین‌المللی طراحی شده‌اند که مدرک دیپلم آن‌ها برای ورود مستقیم به دانشگاه‌های آلمان کافی نیست. به عنوان مثال دیپلم در ایران طی ۱۲ سال اخذ می‌شود در حالی که در آلمان این دوره ۱۳ساله است. بنابراین ایرانیان برای ورود به دانشگاه‌های آلمان باید یک سال در کالج تحصیل کنند. این دوره‌ها برای متقاضیانی که دیپلم فنی حرفه‌ای دارند نیز فرصتی برای ادامه تحصیل در آلمان فراهم می‌کند.

کالج‌ها به دو نوع دولتی و خصوصی تقسیم می‌شوند که تحصیل در کالج‌های دولتی رایگان است. برای کالج‌های آلمانی‌زبان مدرک B1 زبان آلمانی الزامی است و برای دوره‌های انگلیسی‌زبان، آیلتس ۶ یا ۶.۵ نیاز است. علاوه بر بهبود سطح زبان دانشجویان در این دوره‌ها دروس پایه مرتبط با رشته انتخابی خود را نیز می‌گذرانند. دوره‌های مختلفی برای دانشجویان وجود دارد، از جمله T-Kurs برای مهندسی، W-Kurs برای مدیریت، G-Kurs برای علوم انسانی و M-Kurs برای رشته‌های پزشکی.

تحصیل در آلمان در دوره کارشناسی

برای تحصیل در آلمان در دوره‌ی کارشناسی، داشتن شرایط زیر الزامی است:

• برای مهاجرت تحصیلی به آلمان و پذیرش در دوره کارشناسی، به مدرک دیپلم دبیرستان ( Hochschulzugangsberechtigung) یا معادل آن نیاز دارید. در برخی موارد دانشجویان بین‌المللی باید امتحان ورودی بدهند، به‌ویژه اگر مدرک آن‌ها توسط دانشگاه‌های آلمان به رسمیت شناخته نشده باشد.
• متقاضیان باید فرایند درخواست را شش ماه تا یک سال پیش از شروع ترم آغاز کنند. برخی دوره‌ها نیازمند ارائه مدارک پشتیبان، مانند بیانیه شخصی و منابع آکادمیک، هستند.
• برای دوره‌هایی که به زبان آلمانی تدریس می‌شوند، اثبات مهارت در زبان آلمانی ضروری است. می‌توانید با شرکت در دوره‌های فاندیشن یا زبان آلمانی در آلمان، مهارت زبانی خود را تقویت کنید. داشتن حداقل مدرک زبان آلمانی A2 یا B1 الزامی است. تسلط به زبان آلمانی یا انگلیسی بر اساس دوره انتخابی اهمیت دارد و باید از طریق مدارک معتبر بین‌المللی اثبات شود.

در این دوره چندین نوع مؤسسه آموزش عالی وجود دارد، از جمله:

• دانشگاه‌های عمومی (Universitäten)
• دانشگاه‌های علوم کاربردی (Fachhochschulen)
• کالج‌های فنی ( Technische Hochschulenیا Technische Universitäten)
• کالج‌های آموزشی (Pädagogische Hochschulen)
• مؤسسات آموزش دوگانه (Berufsakademie)
• مؤسسات نیروهای مسلح فدرال
• دانشکده‌های کلامی (Theologische Hochschulen)

تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان

تحصیل در آلمان در بسیاری از دوره‌های کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند اما ۷۰ درصد دانشگاه‌های ارائه‌دهنده این دوره‌ها دولتی هستند.

دانشگاه‌های دولتی آلمان با رنکینگ جهانی بالا، شهریه ناچیزی دریافت می‌کنند و هزینه‌ای کمتر از ۲۰۰ یورو در هر ترم دارند. این مزایا باعث شده افراد زیادی برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان اقدام کنند.

آلمان بیش از ۵۰۰ دانشگاه دارد که حدود ۱۹,۰۰۰ برنامه تحصیلی ارائه می‌کنند. دانشگاه‌های تحقیقاتی بر کارهای علمی متمرکزند، دانشگاه‌های فنی متخصصان حوزه فناوری و مهندسی را تربیت می‌کنند، دانشگاه‌های علوم کاربردی به مسائل عملی می‌پردازند و معمولاً با شرکت‌ها همکاری دارند. همچنین دانشکده‌های هنر، فیلم و موسیقی آموزش‌های خلاقانه و عملی ارائه می‌دهند.

برای اپلای به دانشگاه‌های آلمان باید رشته و دانشگاه مورد نظر خود را از طریق وب‌سایت دانشگاه انتخاب کرده و درخواست خود را ارسال کنید. مهلت ثبت‌نام در هر دانشگاه متفاوت است و توصیه می‌شود برای چند دانشگاه اقدام کنید تا شانس پذیرش افزایش یابد.

معمولاً هزینه بررسی درخواست کمتر از ۵۰ یورو است. در مقطع ارشد، تحصیلات معمولاً شامل ۱۲۰ واحد ECTS است که ۹۰ واحد به درس‌ها و امتحانات و ۳۰ واحد به پایان‌نامه اختصاص دارد.

مدارک کارشناسی ارشد در دو نوع ( MA (Master of Arts و ( MSc (Master of Science تقسیم می‌شوند. دوره‌های ارشد ممکن است پیوسته یا ناپیوسته باشند.

مدارک و شرایط لازم برای کارشناسی ارشد

مهم‌ترین مدرکی که برای تحصیل ارشد نیاز دارید، مدرک کارشناسی معتبر در آلمان است.

بسته به دانشگاه، ممکن است مدارکی مثل ریزنمرات دیپلم یا مصاحبه درخواست شود.

برای دانشگاه‌های دولتی، داشتن مدرک زبان آلمانی حداقل B1 الزامی است و برای دانشگاه‌های خصوصی، آیلتس ۶.۵ یا تافل با نمره حداقل ۹۰ نیاز است.

شرط معدل معمولاً ۱۵ است، اما برخی دانشگاه‌ها تا معدل ۱۳ را نیز می‌پذیرند.

تحصیل در مقطع دکتری در آلمان

تحصیل در مقطع دکترا در آلمان به طور معمول بین ۳ تا ۴ سال طول می‌کشد. برای اخذ پذیرش ابتدا باید یک استاد راهنما (سوپروایزر) مناسب پیدا کرده و با او مکاتبه کنید تا نظرش را برای نظارت بر پروژه دکترای خود جلب نمایید.

مهم‌ترین شرط پذیرش در این مقطع، داشتن مدرک معتبر کارشناسی ارشد است. همچنین ارائه مدرک زبان انگلیسی یا آلمانی (مثل آیلتس، تافل، DSH یا Test DAF) ضروری است. تحصیل دکترا در آلمان رایگان بوده و نیازی به پرداخت شهریه نیست.

برای پذیرش دکترا

لازم است حداقل هشت ترم تحصیلات دانشگاهی پیش از دکترا را گذرانده و مدرک شما معادل کارشناسی ارشد در آلمان باشد. مدارک تحصیلی قبلی شما باید توسط دانشگاه‌های آلمان به رسمیت شناخته شود. (در برخی موارد دانشجویان با مدرک کارشناسی نیز می‌توانند برای دکترا درخواست دهند، اما باید در آزمون ورودی شرکت کنند.)

مدارک مورد نیاز

بیانیه‌ای از استاد راهنما، مدارک دانشگاهی معتبر و تأیید صلاحیت تحصیل از سوی دانشگاه آلمانی است. داورانی که در مقاطع قبلی با شما همکاری داشته‌اند، باید صلاحیت شما را تأیید کنند. (برخی دانشگاه‌ها ممکن است مصاحبه‌ای با استاد راهنما یا کمیته دکترا برگزار کنند که برای دانشجویان بین‌المللی می‌تواند از طریق اسکایپ انجام شود.)

بورسیه‌ها و کمک‌هزینه‌های تحصیلی آلمان

اگر قصد تحصیل در آلمان را دارید تحت شرایط ویژه‌ای ممکن است واجد شرایط دریافت بورسیه تحصیلی شوید. سازمان دولتی  German Academic Exchange Service یا به اختصار DAAD هر ساله تعداد زیادی بورسیه کامل برای تحصیل در آلمان ارائه می‌کند. این مؤسسه در حال حاضر بورسیه‌هایی برای مقاطع کارشناسی ارشد، دکترا و پسا‌دکترا ارائه می‌دهد. بسیاری از این بورسیه‌ها به‌صورت سالانه در پایگاه داده  DAAD قرار می‌گیرند. تعداد بورسیه‌هایی که این سازمان به دانشجویان ایرانی ارائه می‌دهد، در سال‌های اخیر به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. یکی دیگر از راه‌های دریافت بورسیه تحصیلی در دانشگاه‌های آلمان، ارتباط مستقیم با اساتید دانشگاه‌هاست. برخی از اساتید می‌توانند از طریق پروژه‌های تحقیقاتی، به دانشجویان مستعد بورسیه اعطا کنند. علاوه‌براین برنامه Erasmus+ که بزرگترین ارائه‌دهنده بورس تحصیلی در اتحادیه اروپا است، هزینه‌های تحصیلی دانشجویان بین‌المللی در این قاره را پوشش می‌دهد. همچنین بورسیه‌های غیردولتی متعددی نیز برای تحصیل در آلمان وجود دارد که توسط بنیادها و سازمان‌های مختلف به دانشجویان ارائه می‌شود.

کار دانشجویی و فرصت‌های شغلی بعد از فارغ‌التحصیلی در آلمان

• دانشجویان در آلمان اجازه دارند در طول سال کار کنند.
• حقوق مشاغل دانشجویی بین ۱۰ تا ۱۵ یورو در ساعت است.
• فارغ‌التحصیلان فرصت دارند پس از تحصیل ویزای جستجوی کار بگیرند و سپس اقامت کاری دریافت کنند.