چطور در آلمان خوابگاه یا خانه مناسب پیدا کنیم؟

اگر قصد تحصیل در آلمان را دارید، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شما پس از پذیرش تحصیلی، پیدا کردن محل اقامت مناسب است. از آنجایی که بازار اجاره مسکن در شهرهای دانشگاهی آلمان بسیار رقابتی است، آگاهی از روش‌های صحیح جستجوی خوابگاه یا خانه اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله با نگاهی جامع، راه‌های پیدا کردن خوابگاه دانشجویی، آپارتمان‌های اشتراکی (WG)، اجاره آپارتمان شخصی و نکات ضروری برای عقد قرارداد اجاره در آلمان را بررسی می‌کنیم.

چرا پیدا کردن مسکن در آلمان دشوار است؟

آلمان مقصدی محبوب برای تحصیل است، همین امر باعث شده تا تعداد دانشجویان در حال افزایش باشد و در نتیجه، تقاضا برای مسکن، به خصوص در شهرهای بزرگ و دانشگاهی، بسیار زیاد باشد. از دلایل اصلی این مشکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

تراکم دانشجویی

شهرهای دانشگاهی مانند مونیخ، برلین، هامبورگ و کلن با تعداد زیادی از دانشجویان بومی و بین‌المللی مواجه هستند که همگی به دنبال مسکن هستند.

تعداد محدود خوابگاه‌های دانشجویی

با وجود تلاش‌های دولت و دانشگاه‌ها، تعداد خوابگاه‌های دولتی و خصوصی هنوز پاسخگوی نیاز تمام دانشجویان نیست.

رقابت بالا

حتی برای اجاره یک اتاق کوچک، ممکن است ده‌ها متقاضی وجود داشته باشد.

موانع زبانی

در برخی موارد، عدم تسلط به زبان آلمانی می‌تواند روند جستجو و برقراری ارتباط با صاحبخانه‌ها را دشوار کند.

قوانین اجاره پیچیده

قوانین و مقررات اجاره در آلمان می‌تواند برای تازه‌واردها گیج‌کننده باشد.

چرا انتخاب محل اقامت در آلمان اهمیت دارد؟

اقامت مناسب می‌تواند تأثیر زیادی بر تجربه تحصیلی، کیفیت زندگی و حتی موفقیت تحصیلی شما در آلمان داشته باشد. از جمله دلایل اهمیت این موضوع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش استرس روزهای ابتدایی ورود
•  صرفه‌جویی در هزینه‌ها
• دسترسی آسان‌تر به دانشگاه و خدمات شهری
• امکان برقراری ارتباط با دانشجویان دیگر

انواع اقامتگاه‌های دانشجویی در آلمان

در آلمان چند نوع اقامتگاه رایج برای دانشجویان وجود دارد که بسته به بودجه، سبک زندگی و شهر محل تحصیل می‌توان یکی از آن‌ها را انتخاب کرد.

خوابگاه‌های دانشجویی  (Studentenwohnheim)

خوابگاه‌های دانشجویی اغلب ارزان‌ترین گزینه اقامت دانشجویان هستند و معمولاً توسط سازمان‌های خدمات دانشجویی (Studierendenwerk)  اداره می‌شوند. این خوابگاه‌ها ممکن است شامل اتاق‌های یک‌نفره، اتاق‌های مشترک یا آپارتمان‌های کوچک باشند.

مزایای خوابگاه‌های دانشجویی آلمان

• هزینه مناسب: معمولاً ارزان‌ترین گزینه هستند.
• اجتماعی بودن: فرصت آشنایی با دانشجویان دیگر از ملیت‌های مختلف.
• راحتی: اغلب مبله هستند و شامل امکاناتی مانند اینترنت و گاهی برق و گرمایش می‌شوند.
• امنیت بالا: معمولاً محیطی امن و تحت نظارت دارند.
• نزدیکی به دانشگاه: بسیاری از خوابگاه‌ها در نزدیکی پردیس‌های دانشگاهی قرار دارند.

معایب خوابگاه‌های دانشجویی در آلمان

• تقاضای بالا: به سختی می‌توان در آن‌ها جایی پیدا کرد و زمان انتظار ممکن است طولانی باشد (گاهی تا چند ترم).
• قوانین محدودکننده: ممکن است محدودیت‌هایی برای مهمان، سروصدا و … وجود داشته باشد.
• فضای شخصی محدود: معمولاً اتاق‌های کوچک یا مشترک.

چگونه خوابگاه دانشجویی در آلمان درخواست دهیم؟

برای درخواست خوابگاه، باید مستقیماً به سازمان خدمات دانشجویی (Studierendenwerk) در شهر مورد نظر خود مراجعه کنید. وب‌سایت Studierendenwerk هر شهر لیست خوابگاه‌ها و فرم‌های درخواست را ارائه می‌دهد. هرچه زودتر اقدام کنید، شانس بیشتری دارید. حتی قبل از دریافت پذیرش رسمی از دانشگاه، می‌توانید درخواست اولیه خود را ارسال کنید. بهتر است حداقل ۶ ماه قبل از شروع ترم اقدام کنید.

آپارتمان‌های اشتراکی

زندگی در آپارتمان‌های اشتراکی یا  WG یکی از رایج‌ترین سبک‌های زندگی دانشجویی در آلمان است. در این حالت شما یک اتاق خصوصی دارید و آشپزخانه و حمام را با دیگران به اشتراک می‌گذارید.

مزایا اجاره آپارتمان اشتراکی:

• تنوع کاهش هزینه‌ها: اجاره، قبض‌ها (برق، گاز، اینترنت) و حتی مواد غذایی بین افراد تقسیم می‌شود.
• تجربه زندگی آلمانی: فرصت تعامل با دانشجویان بومی یا بین‌المللی.
• فضای بیشتر: معمولاً فضای بیشتری نسبت به اتاق‌های خوابگاه دارید.
• انعطاف‌پذیری بیشتر: در مقایسه با خوابگاه، آزادی عمل و استقلال بیشتری دارید.

معایب آپارتمان اجاره آپارتمان اشتراکی در آلمان:

• هزینه بیشتر نسبت به خوابگاه (۳۰۰ تا ۵۰۰ یورو)
• یافتن هم‌خانه مناسب: پیدا کردن افرادی که با آن‌ها سازگاری داشته باشید، مهم است.
• مسائل مربوط به هم‌خانه: اختلاف نظر بر سر نظافت، سروصدا و … ممکن است پیش بیاید.
• مسئولیت‌ها: مسئولیت‌های بیشتری در قبال خانه و قرارداد اجاره دارید.

چطوردر آلمان آپارتمان اشتراکی  پیدا کنیم؟

وب‌سایت‌هایی مانند WG-Gesucht.de و ImmoScout24.de بهترین منابع برای یافتن اتاق در WG هستند. همچنین می‌توانید به تابلوهای اعلانات در دانشگاه‌ها و گروه‌های فیس‌بوک دانشجویی مراجعه کنید. هنگام بازدید از WG، حتماً با هم‌خانه‌های آینده خود صحبت کنید و از روحیات و قوانین خانه مطلع شوید.

آپارتمان دانشجویی شخصی

اگر ترجیح می‌دهید تنها زندگی کنید و بودجه بیشتری دارید، می‌توانید آپارتمان شخصی اجاره کنید. این گزینه برای دانشجویانی مناسب است که به دنبال آرامش، تمرکز بیشتر و فضای خصوصی هستند.

مزایای آپارتمان دانشجویی شخصی در آلمان

• حریم خصوصی کامل: تمام فضا متعلق به شماست.
• آزادی عمل: می‌توانید دکوراسیون را به دلخواه خود تغییر دهید و هیچ محدودیتی ندارید.

معایب آپارتمان دانشجویی شخصی:

• هزینه بالا (۵۰۰ تا ۱۰۰۰ یورو در ماه یا بیشتر): این گزینه گران‌ترین گزینه در میان اقامتگاه‌های دانشجویی است، به خصوص در شهرهای بزرگ.
• نیاز به سپرده (Kaution) معادل ۲ تا ۳ ماه اجاره.
• نیاز به قراردادهای طولانی‌مدت: معمولاً نیاز به قراردادهای اجاره حداقل یک ساله و گاهی بیشتر دارد.
• مسئولیت کامل: تمام مسئولیت‌های مربوط به اجاره و نگهداری خانه بر عهده شماست.
• تجهیزات: اغلب آپارتمان‌ها در آلمان مبله نیستند و باید خودتان اثاثیه بخرید.

چگونه در آلمان آپارتمان دانشجویی مستقل بگیریم؟

وب‌سایت‌های اصلی جستجوی مسکن مانند ImmoScout24.de, Immowelt.de, و eBay Kleinanzeigen را بررسی کنید. برای اجاره آپارتمان شخصی، معمولاً به مدارک بیشتری مانند اثبات درآمد (که برای دانشجویان بین‌المللی دشوار است)، ضامن آلمانی و گزارش اعتباری (Schufa) نیاز دارید.

مراحل گام‌به‌گام برای پیدا کردن مسکن در آلمان

پیدا کردن خانه یا خوابگاه دانشجویی در آلمان یکی از مراحل دشوار و دلهره‌آور برای دانشجویان است. در ادامه مراحل پیدا کردن مسکن در آلمان را بررسی می‌کنیم.

شروع زودهنگام و برنامه‌ریزی

بلافاصله پس از دریافت پذیرش، یا حتی قبل از آن، جستجو را آغاز کنید. بهترین زمان برای پیدا کردن مسکن، ۲ تا ۳ ماه قبل از شروع ترم است. بسیاری از خوابگاه‌ها لیست انتظار دارند و برای WG یا آپارتمان شخصی نیز رقابت زیاد است.

تعیین بودجه

قبل از هر چیز، بودجه خود را مشخص کنید. هزینه اجاره (Miete) در آلمان شامل دو بخش است:

• اجاره سرد (Kaltmiete): هزینه خالص اجاره بدون احتساب هزینه‌های جانبی.
• اجاره گرم (Warmmiete): اجاره سرد به علاوه هزینه‌های جانبی (Nebenkosten) مانند آب، گرمایش، جمع‌آوری زباله و گاهی اوقات برق.

علاوه بر اجاره ماهانه، باید هزینه‌های دیگری را نیز در نظر بگیرید:

ودیعه یا پیش پرداخت  (Kaution)

مبلغی که معمولاً معادل ۱ تا ۳ ماه اجاره سرد است و هنگام عقد قرارداد پرداخت می‌شود. این مبلغ در پایان قرارداد، در صورت عدم آسیب به ملک، بازگردانده می‌شود.

کمیسیون مشاور املاک  (Provision)

در صورتی که از طریق مشاور املاک خانه پیدا کنید، باید مبلغی به عنوان کمیسیون پرداخت کنید که معمولاً تا ۲٫۳۸ برابر اجاره سرد است. (البته از سال ۲۰۱۵، قانون به گونه‌ای تغییر کرده که معمولاً صاحبخانه مسئول پرداخت این مبلغ است.)

هزینه برق

در بسیاری از موارد، برق در “Nebenkosten” گنجانده نمی‌شود و باید با شرکت برق قرارداد جداگانه ببندید.

هزینه روزهای نخستین اقامت در آلمان

در روزهای اول ورود به آلمان، ممکن است به اقامت موقت در هتل، هاستل یا AirBnB نیاز پیدا کنید. این را در بودجه خود لحاظ کنید.

استفاده از منابع آنلاین و آفلاین

برای پیدا کردن خوبگاه یا خانه دانشجویی در آلمان می‌توانید از منابع آنلاین و آفلاین استفاده کنید.

وب‌سایت‌های جستجوی مسکن

• وبسایت ImmoScout24.de  بزرگترین پورتال املاک در آلمان.
• وبسایت Immowelt.de یکی دیگر از پورتال‌های بزرگ.
• وبسایت  WG-Gesucht.de بهترین سایت برای یافتن اتاق در آپارتمان‌های اشتراکی.
• وبسایت  eBay Kleinanzeigen نسخه آلمانی  Craigslist، برای یافتن اتاق، آپارتمان و حتی لوازم خانگی.
• وبسایت Studenten-WG.de  سایتی تخصصی برای آپارتمان‌های اشتراکی دانشجویی.

منابع آفلاین پیدا کردن خانه دانشجویی در آلمان

پیدا کردن خوابگاه یا خانه مناسب در آلمان از طریق منابع آفلاین کمی سخت‌تر از منابع آنلاین است. اما منابعی وجود دارد که می‌توانید اقامتگاه دانشجویی خود را از این روش‌ها پیدا کنید.

تابلوهای اعلانات دانشگاه

بسیاری از دانشگاه‌ها تابلوهای اعلانات (Schwarzes Brett) دارند که در آن‌ها آگهی‌های اجاره مسکن، هم‌خانه  و حتی فروش لوازم دست دوم پیدا می‌شود.

سازمان خدمات دانشجویی  (Studierendenwerk)

علاوه بر خوابگاه‌ها، این سازمان‌ها گاهی اوقات لیستی از اتاق‌های اجاره‌ای در شهر ارائه می‌دهند.

شبکه‌های اجتماعی

گروه‌های فیس‌بوک مربوط به دانشجویان بین‌المللی در شهر شما می‌توانند منبع خوبی برای یافتن مسکن و هم‌خانه باشند.

دوستان و آشنایان

از هر کسی که می‌شناسید، درخواست کمک کنید. گاهی بهترین فرصت‌ها از طریق معرفی‌های شخصی به دست می‌آیند.

آماده‌سازی مدارک

برای درخواست مسکن، به خصوص آپارتمان شخصی یا اتاق در آپارتمان‌های اشتراکی، باید مدارک خاصی را آماده کنید:

• گواهی ثبت‌نام دانشگاه (Immatrikulationsbescheinigung): اثبات اینکه شما دانشجوی آن دانشگاه هستید.
• اثبات تمکن مالی: پرینت حساب بانکی یا نامه بلوکه شده حساب (Sperrkonto) که نشان‌دهنده توانایی پرداخت اجاره شماست.
• کپی ویزا و پاسپورت: مدارک شناسایی شما.
• نامه انگیزشی (Motivation Letter / Selbstauskunft): برخی صاحبخانه‌ها یا هم‌خانه‌ها از شما می‌خواهند که خودتان را معرفی کنید و توضیح دهید چرا برای این خانه مناسب هستید. این نامه باید به زبان آلمانی یا انگلیسی روان باشد و شامل اطلاعاتی در مورد شخصیت، علایق، و عادت‌های شما باشد.
• گزارش Schufa (Schufa-Auskunft): این گزارش سابقه اعتباری شما در آلمان را نشان می‌دهد. برای دانشجویان تازه وارد، این گزارش معمولاً در دسترس نیست، اما در صورت نیاز، می‌توانید آن را از طریق بانک خود یا وب‌سایت Schufa درخواست دهید.

برقراری تماس و بازدید

در اقدام اول باید با صاحبخانه یا هم‌خانه از طریق ایمیل یا تلفن تماس بگیرید. ایمیل شما باید کوتاه، مؤدبانه و حاوی اطلاعات ضروری باشد: نام، ملیت، مدت اقامت مورد نظر، و دلیل علاقه شما به آن مکان. پس از این مرحله می‌توانید از خانه بازدید کنید.

هنگام بازدید حضوری از خانه، وقت شناس باشید، وضعیت خانه را بررسی کنید و از سالم بودن لوازم منزل مطمئن شوید.

امضای قرارداد اجاره  (Mietvertrag)

قبل از امضای هر قراردادی، تمام مفاد آن را به دقت مطالعه کنید. اگر زبان آلمانی نمی‌دانید، از یک فرد مطمئن یا وکیل کمک بگیرید. به نکات زیر توجه کنید:

• مدت قرارداد: قرارداد برای چه مدت است؟ آیا امکان فسخ زودهنگام وجود دارد؟
• میزان اجاره: Kaltmiete و Warmmiete چقدر است؟
• میزان ودیعه (Kaution): مبلغ و زمان بازپرداخت آن.
• مقررات مربوط به حیوانات خانگی، مهمان و …
• بخش‌نامه بازسازی (Renovierungsklausel): چه کسی مسئول تعمیرات و بازسازی در پایان قرارداد است؟ (معمولاً در آلمان، مسئولیت رنگ‌آمیزی و تعمیرات جزئی بر عهده مستأجر است.)
• پروتکل تحویل (Übergabeprotokoll): حتماً هنگام تحویل خانه، پروتکلی تهیه کنید که وضعیت فعلی خانه (خرابی‌ها، نقص‌ها) در آن ثبت شود. این پروتکل برای بازپرداخت ودیعه در آینده بسیار مهم است.

امور اداری پس از پیدا کردن خانه در آلمان

پس از یافتن و اجاره خانه، باید مراحل اداری زیر را انجام دهید:

ثبت آدرس  (Anmeldung)

ظرف ۱۴ روز پس از ورود به آلمان، باید آدرس محل سکونت خود را در اداره ثبت احوال (Bürgeramt یا Meldeamt) شهرتان ثبت کنید. برای این کار به پاسپورت، ویزا، قرارداد اجاره (Mietvertrag) و تأییدیه صاحبخانه (Wohnungsgeberbestätigung) نیاز دارید. بدون این ثبت‌نام، نمی‌توانید کارهای مهمی مانند باز کردن حساب بانکی، دریافت بیمه درمانی یا ثبت‌نام نهایی در دانشگاه را انجام دهید.

باز کردن حساب بانکی

برای پرداخت اجاره و سایر هزینه‌ها، به یک حساب بانکی آلمانی نیاز دارید.

بیمه درمانی

داشتن بیمه درمانی در آلمان اجباری است.

برقراری قرارداد با شرکت برق و اینترنت

اگر این هزینه‌ها در قرارداد شما گنجانده نشده است، باید خودتان با شرکت‌های مربوطه قرارداد ببندید.

سخن پایانی

پیدا کردن خوابگاه یا خانه در آلمان، به خصوص برای دانشجویان بین‌المللی، فرآیندی چالش‌برانگیز است که نیازمند صبر، برنامه‌ریزی و آمادگی است. با شروع زودهنگام، آگاهی از گزینه‌های موجود، آماده‌سازی مدارک لازم و اجتناب از کلاهبرداری‌ها، می‌توانید این مرحله مهم را با موفقیت پشت سر بگذارید و با آرامش خاطر به تحصیل خود در آلمان بپردازید. به یاد داشته باشید که از تمام منابع در دسترس خود، از سازمان‌های دانشجویی گرفته تا شبکه‌های اجتماعی و دوستان استفاده کنید. با اراده و تلاش، خانه‌ای مناسب را در این کشور زیبا پیدا خواهید کرد.

سؤالات متداول

سوالات متداول